«نوعروسان جنگ»؛ روایتی از سرنوشت تراژیک یک نسل

سفیر یاسوج؛ کتاب «نوعروسان جنگ» نوشته «مرضیه جوشن» روایتی از خاطرات ده نفر از همسران شهدای استان کهگیلویه و بویراحمد است که توسط انتشارات آناپنا و با حمایت اداره‌کل حفظ آثار و نشر ارزش‌های دفاع مقدس کهگیلویه و بویراحمد به چاپ رسیده است.

کتاب با مقدمه‌ای کوتاه شروع می‌شود؛ در این مقدمه نگارنده بخشی از مراحل مصاحبه و نگارش کتاب را پیش روی مخاطبان می‌نمایاند. و پس از آن، مخاطب با داستان‌هایی روایی از زنانی روبرو می‌شود که زندگی آنها با تلخی‌های جنگ گره خورده است.

در ابتدای این داستان‌های کوتاه، به روزهای آشنایی و چگونگی ازدواج نوعروسان جنگ با همسران شهیدشان پرداخته شده است؛ آشنایی‌هایی که بعضاً عاشقانه بوده است و سرشار از حس خوب زندگی؛ و گاه دست تقدیر بوده است و به رسمِ عُرف جامعه‌ی آن زمان.

یکی از هنرهای نویسنده در کتاب نوعروسان جنگ، توصیف مناسب فضاها و صحنه‌هایی است که سادگی‌های زندگی را با دنیایی سرشار از مهربانی، سخاوت، دلدادگی ، زیبایی و … به تصویر می‌کشد.

در بخش‌های زیادی از کتاب، نگرانی و اضطراب و دلهره و ترس با روزهای دوری و تنهایی راویان کتاب در هم آمیخته و مخاطب را با بخشی از تلخی‌های جنگ که شاید خیلی وقت‌ها از نگاه‌ها دور مانده، درگیر می‌کند.

در این کتاب، همسران شهدا به عنوان بخشی از «قربانیان جنگ» مورد توجه قرار گرفته‌اند، موضوعی که همواره در سایه ویرانی‌ها مغفول مانده و در حوزه ادبیات هم کمتر به آن توجه شده است.

در نوعروسان جنگ، به بخش کوچکی از زندگی همسران شهدا در یک بازه زمانی کوتاه پرداخته شده اما همین بازه زمانی، آنچنان پرحادثه و رویداد است که از راویان، با وجود سن کم، زنانی قدرتمند، صبور و مقاوم می‌سازد که تلاش می‌کنند بارِ یک زندگی را به تنهایی به دوش بکشند و علاوه بر مادری مهربان و دلسوز، پدری شجاع و استوار باشند.

قلم ساده و روان، اغراق نکردن، عدم عبور از هنجارها، حاشیه نرفتن و انسجام و صداقت در بیان از دیگر ویژگی‌های کتاب نوعروسان جنگ است و بر خلاف بسیاری از کتاب‌های حوزه ادبیات پایداری که روایت‌هایشان به دلیل بزرگنمایی و عدم راستی‌آزمایی مورد انتقاد و بحث است، در نوعروسان جنگ تلاش شده روایت‌ها بدون اغراق و صادقانه باشد.

شنیدن خاطرات شهدا از زبان همسرانشان، بی‌اغراق و به سادگی هر چه تمام‌تر، که با شیوایی قلم نگارنده در هم آمیخته، از نوعروسان جنگ یک اثر متفاوت ساخته است؛ اثری که بخش کوچکی از درام زندگی زنان ایرانی در دوران جنگ تحمیلی هشت ساله‌ی عراق علیه ایران است.

نوعروسان جنگ یک تراژدی‌ست از سرنوشت زنانی که زندگی، خیلی زود سختی‌هایش را بر سرشان آوار کرد و در روزهایی که هم‌سن‌وسالان آنها هنوز درگیر دوران زیبای کودکی و نوجوانی بودند، تلخ و شیرینی‌های زندگی را به جان خریدند تا برای فرزندانشان هم مادر باشند و هم پدر.

نکته مهم دیگری که در خصوص این کتاب وجود دارد، عنوان کتاب است که تناسب خوبی با محتوای آن دارد و توانسته است ارتباط خوبی با موضوع داستان‌ها و روایت‌ها برقرار کند.

اما در کنار تمام محاسن این کتاب، نقدهایی نیز وارد است از جمله اینکه می‌شد زندگی همسران شهدا را به عنوان بخشی از قربانیان جنگ، بیشتر مورد توجه قرار داد و جزئیات بیشتری از زندگی آنها را به رشته تحریر درآورد و شاید اگر شروع داستان‌ها از دوران تولد و کودکی راویان شروع می‌شد و به زمان حال می‌رسید، این اثر می‌توانست حرف‌های بیشتری برای گفتن داشته باشد.

با این حال، نوشتن در ژانر ادبیات دفاع مقدس، پیچیدگی‌های خاص خودش را دارد و شاید بیش از دیگر ژانرها، انسان را درگیر احساسات می‌کند و گاه تلخی‌هایش آنقدر عمیق و تراژیک است که در جاهایی تبدیل به مرثیه می‌شود و سبب هم‌ذات‌پنداری نویسنده با راوی؛ موضوعی که در بخش‌هایی از کتاب «نوعروسان جنگ» نیز به چشم می‌خورد.

انتهای پیام/